Γαστρεντερίτιδα από τα παγωτά

Γράφει ο Μιχαλόπουλος Χαράλαμπος, Παιδίατρος, Επιμελητής Β' Παιδιατρικής Κλινικής, Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Η γαστρεντερίτιδα είναι οξεία φλεγμονή του πεπτικού συστήματος από λοιμώδεις παράγοντες, όπως είναι τα βακτήρια και οι ιοί, με συνηθέστερα τη σαλμονέλα, τη σιγκέλλα, τη γερσίνια, το καμπυλοβακτηρίδιο, το νοροϊό, το ροταϊό, τον εντεροϊό κ.ά. Αν και συνήθως διαδράμει ως ήπια νόσος,  ωστόσο ευθύνεται για μεγάλο αριθμό εισαγωγών στο νοσοκομείο, κυρίως παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών, και είναι μία από τις συχνότερες αιτίες νοσηρότητας στην παιδική ηλικία, ακόμα και στις ανεπτυγμένες χώρες. Υπολογίζεται ότι σε κάθε παιδί, κάτω των 3 ετών, αναλογούν 2,5-5 επεισόδια γαστρεντερίτιδας, το χρόνο.

Τα κυριότερα συμπτώματα  είναι: οι έμετοι, οι διαρροϊκές κενώσεις με ή χωρίς αίμα, ο πυρετός και η αφυδάτωση. Τα παραπάνω μικρόβια αναπτύσσονται, συνήθως, σε τροφές, που δεν έχουν μαγειρευτεί ή συντηρηθεί σωστά και μεταφέρονται μέσω των τροφών αυτών ή και του νερού καθώς και από άνθρωπο σε άνθρωπο, λόγω κακών συνθηκών υγιεινής. Ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι πολύ συχνή, ταλαιπωρώντας τους μικρούς ασθενείς και αναστατώνοντας τις οικογενειακές διακοπές. Την εποχή αυτή οφείλεται, κυρίως, στην κατανάλωση τροφίμων, που προετοιμάζονται, διατηρούνται ή διατίθενται, χωρίς την τήρηση των απαραίτητων μέτρων υγιεινής. Μία ιδιαίτερη κατηγορία τροφίμων, ευαίσθητων σε αλλοίωση, είναι τα παγωτά, τα οποία καταναλώνονται με μεγάλη συχνότητα και σε μεγάλη ποσότητα από τα παιδιά, διαχρονικά. Κυρίως, οι υψηλές θερμοκρασίες συμβάλλουν στον άμεσο πολλαπλασιασμό των μικροβίων: Κολοβακτηρίδια, σαλμονέλα, σταφυλόκοκκος, λιστέρια, σιγκέλα και διάφορα άλλα μπορούν να μολύνουν μία μεγάλη ποικιλία τροφίμων. Επίσης, το καλοκαίρι τρώμε συχνότερα έξω, οπότε είναι λίγο περισσότερες οι πιθανότητες να φάμε κάτι, που έχει εκτεθεί σε μικρόβια ή έχει αλλοιωθεί. 

Τι πρέπει να προσέχουμε:

• Δεν αγοράζουμε παγωτά, που εμφανίζουν ελαττώματα στη συσκευασία τους (παραμορφωμένες ή σχισμένες συσκευασίες κ.λπ.), διότι αυτό υποδηλώνει είτε προβλήματα στη λειτουργία του καταψύκτη, οπότε το παγωτό έχει, εν μέρει, αποψυχθεί και επανακαταψυχθεί είτε λανθασμένους χειρισμούς στη μεταφορά, μεταχείριση και διάθεση των παγωτών, στα σημεία πώλησης.
• Αποθηκεύουμε στην κατάψυξη του σπιτιού μας το παγωτό, όσο το δυνατό γρηγορότερα, μετά την αγορά του.
• Πριν αγοράσουμε χύμα παγωτό, ελέγχουμε την καθαριότητα του χώρου, του προσωπικού και των εργαλείων. Ελέγχουμε τις συνθήκες διατήρησής του στις βιτρίνες. Όταν η λειτουργία της βιτρίνας δεν είναι σωστή, σχηματίζεται πάγος στα τοιχώματα και μεταβάλλεται η σκληρότητα και η μορφή του παγωτού. Το ειδικό κουτάλι σερβιρίσματος πρέπει να βρίσκεται μέσα σε διαφανές δοχείο με νερό, το οποίο πρέπει να αλλάζεται κάθε μία ώρα, για να αποφεύγεται η δημιουργία βακτηρίων. Αν δεν είμαστε σίγουροι ότι το νερό αλλάζεται τακτικά, απαιτούμε, ευγενικά, να πλυθεί το ειδικό κουτάλι παρουσία μας.
• Ελέγχουμε χρώμα, οσμή, γεύση καθώς και την ημερομηνία λήξεως και τις συνθήκες διατήρησής του. Τα σκεύη, όπου φυλάσσεται το παγωτό, δεν πρέπει να έχουν υπολείμματα παγωτού ή γάλακτος στα τοιχώματα, λίγο πάνω από την επιφάνεια του παγωτού. Αυτό δείχνει ότι το παγωτό έλιωσε και ξαναπάγωσε. Πριν την κατανάλωση του παγωτού, προσέχουμε μήπως έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι στο εσωτερικό της μάζας του. Οι αποχρωματισμένες περιοχές και οι μεγάλοι κρύσταλλοι πάγου, στην κύρια μάζα του παγωτού, αποτελούν, επίσης, ένδειξη απόψυξης και επανακατάψυξης, γεγονός, που ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων.

Τα παγωτά είναι η καλοκαιρινή «αδυναμία» των παιδιών. Ας προσέξουμε, ώστε να είναι και πραγματική απόλαυση!